Վանա լիճ

Վանա լիճը (հնում՝ Տոսպա, Ռշտունյաց, Բզնունյաց, Վասպուրականի ծով, Աղթամար, Նաիրի երկրի ծով) անհոսք աղի լիճ է Հայկական
Տավրոսի հյուսիս-արևելքում, ծովի մակարդակից 1720 մ բարձրության
վրա։ Լճի երկարությունը մոտ 125 կմ է, առավելագույն լայնությունը՝ մոտ
51 կմ, իսկ առավելագույն խորությունը 451 մ է։ Վանա լճի հայելին
ավելի քան երկու անգամ մեծ է Սևանա լճի հայելուց։ Լիճն ունի անկանոն
քառանկյան տեսք, խիստ կտրտված է, հաճախ՝ զառիթափ ափերով։
Լճում կան կղզիներ՝ Լիմ, Առտեր, Կտուց, Աղթամար։
Լիճը սնվում է մթնոլորտային տեղումներից, ստորերկրյա ջրերից և
գետերից։ Վանա լիճ են թափվում Բերկրի, Արճեշ, Մարմետ, Խոշաբ և
այլ մանր գետեր։ Լիճը, նույնիսկ խիստ սառնամանիքների դեպքում,
ամբողջությամբ չի սառցակալում և մեղմացնում է շրջապատի կլիման։
Սառցակալում են միայն նրա հյուսիսարևելյան և հարավարևելյան
ծայրամասային ծանծաղ շրջանները։
Վանա լճի օրգանական աշխարհն աղքատ է։ Ձկներից միայն
տառեխն է։ Թռչնաշխարհին բնորոշ են որորներն ու ջրագռավները,
որոնք այստեղ են գալիս հարևան Նազիկ լճից։ Վանա լճին բնորոշ են
մակարդակի տատանումները։ Ներկայումս լճի մակարդակը
բարձրանում է, որի պատճառով որոշ բնակավայրեր մնացել են ջրի
տակ։ Մերձափնյա բնակչությունը զբաղվում է ձկնորսությամբ և աղի
արդյունագործությամբ։ Լճափերին զարգացած են այգեգործությունը,
պտղաբուծությունն ու ձիթենու մշակությունը։
Հնագույն ժամանակներից Վանա լիճը նավարկելի է եղել:

Հայրենագիտություն

Հայոց հզոր արքա Տիգրան Մեծի օրոք Կիլիկիան նրա պետության մի մասն էր։ Այն ժամանակ Կիլիկիայում բազմաթիվ հայեր բնակվեցին։ Հայերն այստեղ պահպանում էին մայրենի լեզուն ու մշակույթը։Բյուզանդական կայսրերի օրոք հայերի թիվը Կիլիկիայում շատացավ։ Պատճառներից մեկն էլ այն էր, որ ցանկանալով թուլացնել Հայաստանը, բյուզանդացիները հայ իշխաններին այստեղ տեղափոխվելու համար առաջարկում էին քաղաքներ, բերդեր, կալվածքներ։ Այդպես վարվեց կայսրությունը նաև Բագրատունյաց վերջին թագավորի հետ։
Գագիկ II թագավորին կայսրության մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլիս հրավիրելով` կայսրը ստիպեց նրան հրաժարվել իշխանությունից և թագավորության փոխարեն Կիլիկիայից ոչ հեռու գտնվող ընդամենը երկու քաղաք առաջարկեց։ Որոշ ժամանակ անց Գագիկ II թագավորը սպանվեց բյուզանդացիների կողմից։
Գագիկ թագավորի մերձավորներից մեկը` Ռուբեն իշխանը, ի պատասխան իր արքայի սպանության, 1080թ. ապստամբեց բյուզանդացիների դեմ և Կիլիկիայում, Տավրոսի լեռներում գրավեց Բարձրբերդ ամրոցը։ Ռուբեն իշխանին և նրա ժառանգներին հաջողվեց ոչ միայն պահպանել ձեռք բերածը, այլև ընդլայնել հայկական իշխանության տիրույթները։ Այսպես, հայրենի բնօրրանից հեռու ստեղծվեց հայկական նոր պետություն` Կիլիկիայի հայոց թագավորությունը:
Կիլիկիայի հայոց պետությունը թագավորություն դարձավ Լևոն II-ի օրոք, որը պատմության մեջ հայտնի է նաև Լևոն Մեծագործ անունով։ Խոհեմ և հեռատես քաղաքականության շնորհիվ Լևոն II-ը կարողացավ բարիդրացիական հարաբերություններ հաստատել ինչպես Բյուզանդական կայսրության, այնպես էլ շրջակա պետությունների հետ։ Լևոն II-ին հաջողվեց բարեկամական հարաբերություններ հաստատել նաև գերմանական կայսեր և Հռոմի պապի
հետ, որոնք պատրաստ էին արքայական թագ ուղարկել նրան։ Լևոն II-ի իշխանությունը ճանաչեց և նրան թագ ուղարկեց նաև Բյուզանդիայի կայսրը։
1198թ. հունվարի 6-ին Տարսոն քաղաքի Մայր տաճարում Լևոն II-ը թագադրվեց որպես թագավոր ամենայն հայոց և Կիլիկիայի։ Լևոն II Մեծագործը և նրա հաջորդներն իրենց անվանում էին ամենայն հայոց թագավոր` դրանով իսկ շեշտելով, որ իրենք
ներկայացնում են ոչ միայն Կիլիկիայի, այլև Մեծ Հայքում և նրանից դուրս ապրող ողջ հայության շահերը։
Թագավորության մայրաքաղաքը Սիսն էր:
Կիլիկիայի հայոց թագավորության պետական լեզուն հայերենն
էր։ Կիլիկիայի հայերը միաժամանակ հաղորդակցվում էին նաև
ֆրանսերեն, հունարեն և այլ լեզուներով։

Ինքնաստուգում

Եթե չես կատարել այս կետերից որևէ մեկը, ապա կարող ես լրացնել։ 

Ի՞նչ ուսումնական նյութեր ես պատրատել  հոկտեմբեր- նոյեմբեր ամիսների ընթացքում ։ Կցի՛ր հղումը։

Եթե ես ցանկությունների ծառ լինեի

Համո Սահյան իմ պապը

Մայրենի. Ֆլեշմոբ Նոյեմբեր

Արագածին

Անտառում

Ծիրանի ծառ

Սարի լռությունը

Աշուն գիշեր

Աշուն

Աշուն օր

Լեզվական աշխատանքներ

Կոմիտաս

Մեր էպոսը

Արևմտահայերեն ընթերցում

Համո Սահյան պապը

Լեզվական աշխատանք

Էրեբունի թանգարան

Հով-սեր

Ժայռից մասուր է կաթում

Հունձք կը ժողվեմ

Լեզվական աշխատանք

Քանի՞ բառային աշխատանք ես հրապարակել բլոգումդ։ Կցի՛ր աշխատանքիդ էջերի հղումները։                                  Լեզվական աշխատանք  

Լեզվական աշխատանք   

Լեզվական աշխատանքներ

Լեզվական աշխատանք

Հնչյունաբանություն                    

Ի՞նչ ստեղծագործական աշխատանք ես կատարել ամսվա ընթացքում։ Նշի՛ր վերնագրերը և կցի՛ր հղումները։                        Եթե ես ցանկությունների ծառ լինեի

Ներկայացրո՛ւ այս ընթացքում ընթերցածդ գրքի վերնագրերը և հեղինակի անունը։ Նշի՛ր, թե քանի էջ ես ընթերցել։                         Ես կարդացել եմ Ինչու էր Բեթհովենը բարկանում ինձ շատ քիչ է մնացել ավարտելուն նաև ես կարդացել եմ շատ պատմվացքներ:

Մասնակցե՞լ ես մայրենի լեզվի ֆլեշմոբերին ։ Գրի՛ր պատասխանը։        Այո՝, ես մասնակցել եմ.

Ամսվա ընթացքում կատարած աշխատանքներից ո՞րն ես ամենաշատը հավանել։ Գրի՛ր այդ աշխատանքի տեսակը և կցի՛ր հղումը։                Եթե ես ցանկությունների ծառ լինեի            

Կազմե՞լ ես «Իմ սահյանական բառարանը», կցի՛ր հղումը։             Իմ սահյանական բառարանը  

Ի՞նչ ես ընթերցել Համո Սահյանից, կցի՛ր տեսանյութիդ հղումը։          Համո Սահյան իմ պապը

Խնդիր. 835 Կողք կողքի դրված 9 միանման ուղղանկյունները կազմում են 18 սմ կողմով քառակուսի (տես նկ. 53): Գտեք մեկ ուղղանկյան մակերեսը: Լուծում 18:9=2 2×18=36 Պատասխան. 36 Խնդիր. 882 Հաշվումներ կատարեք ընս հետևյալ գծապատկերի.

Խնդիր.884 Ուղանկյան մեծ կողմը 6 սմ է, փոքր կողմը 5 սմ: Քանի քառակուսի միլիմետրով կմեծանա ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա մեծ կողմը մեծացնենք 3 մմ-ով, իսկ փոքր կողմը 18 մմ-ով: Լուծում

Մաթեմատիկա. 28.11

Վարժություն 855

Աստղանիշի փոխարեն տեղադրեք համապատասխան թվերը, որպեսզի ստացվեն հավասարություններ: 

ա) 1 սմ = 10 մմ

բ) 90 մմ = 9 սմ

գ) 200 սմ = 2 մ

դ) 1.100.000սմ = 11 կմ

ե) 3Ժ = 10800 վ

զ) 7200վ = 120 ր

է) 120 ր = 2 Ժ

ը) 2 օր = 48Ժ

թ) 43 տ = 43.000.000 գ

ժ)53 կգ = 53000

ժա) 2կգ = 2000 գ

ժբ) 2000 կգ = 2 տ

Վարժություն 862

Քանի՞օրում գնացքը կանցնի 20100 կմ ճանապարհը, եթե նա ընթացքի մեջ լինի օրական 20ժ, իսկ նրա շարժման արագությունը լինի 67 կմ/ժ:

Լուծում՝ 67×20=1340 կմ

20100 կմ:1340 կմ=15

Պատասխան.՛ 15 օր

Վարժ.869

Կատարե՛ք բաժանում

ա) 162756:137=1188

բ) 788172:924=853

գ)529470:222= 2385

դ) 268568:472=569

ե)315082:514=613

զ)105651:117=903

Затейники

Мы с Валей затейники. Мы всегда затеваем какие-нибудь игры.

Один раз мы читали сказку “Три поросёнка”. А потом стали играть. Сначала мы бегали по комнате, прыгали и кричали:

— Нам не страшен серый волк!

Потом мама ушла в магазин, а Валя сказала:

— Давай, Петя, сделаем себе домик, как у тех поросят, что в сказке.

Мы стащили с кровати одеяло и завесили им стол. Вот и получился дом. Мы залезли в него, а там темно-темно!

Валя говорит:

— Вот и хорошо, что у нас свой дом! Мы всегда будем здесь жить и никого к себе не пустим, а если серый волк придёт, мы его прогоним.

Я говорю:

— Жалко, что у нас в домике нет окон, очень темно!

— Ничего, — говорит Валя. — У поросят ведь домики бывают без окон.

Я спрашиваю:

— А ты меня видишь?

— Нет, а ты меня?

— И я, — говорю, — нет. Я даже себя не вижу.

Вдруг меня кто-то как схватит за ногу! Я как закричу! Выскочил из-под стола, а Валя за мной!

— Что ты? — спрашивает.

— Меня, — говорю, — кто-то схватил за ногу. Может быть, серый волк?

Валя испугалась и бегом из комнаты. Я — за ней. Выбежали в коридор и дверь захлопнули.

— Давай, — говорю, — дверь держать, чтобы он не открыл. Держали мы дверь, держали. Валя и говорит:

— Может быть, там никого нет?

Я говорю:

— А кто же тогда меня за ногу трогал?

— Это я, — говорит Валя, — я хотела узнать, где ты.

— Чего же ты раньше не сказала?

— Я, — говорит, — испугалась. Ты меня испугал.

Открыли мы дверь. В комнате никого нет. А к столу подойти всё-таки боимся: вдруг из-под него серый волк вылезет!

Я говорю:

— Пойди сними одеяло. А Валя говорит:

— Нет, ты пойди! Я говорю:

— Там же никого нет.

— А может быть, есть! Я подкрался на цыпочках к столу, дёрнул за край одеяла и бегом к двери. Одеяло упало, а под столом никого нет. Мы обрадовались. Хотели починить домик, только Валя говорит:

— Вдруг опять кто-нибудь за ногу схватит!

Так и не стали больше в „три поросёнка” играть.

Մի օր էլ՝ էն գորշ հոնքերը կիտած
Երբ միտք էր անում, երկընքից հանկարծ
Մի հուր-հըրեղեն հայտնվեց քաջին,
Ոտները ամպոտ կանգնեց առաջին։

***

Էս դարում Մըսըր անհաղթ ու հզոր
Մըսրա-Մելիքն էր նըստած թագավոր։
Հենց որ իմացավ՝ էլ Մըհեր չըկա,
Վեր կացավ կըռվով Սասունի վըրա։
Ձենով Օհանը ահից սարսափած՝
Թըշնամու առաջն ելավ գըլխաբաց,
Աղաչանք արավ, ընկավ ոտները.

Design a site like this with WordPress.com
Get started