Design a site like this with WordPress.com
Get started

Մկների ժողովը

Մկների ժողովը                                                 Աթաբեկ Խնկոյան

Սով էր, սով էր Մկստան
Կատվի ձեռից լկստան:
Գզիրն ընկավ դռնեդուռ,
Էլ չթողեց տուն-կտուր,
Ջահել, ահել գեղովի,
Ջոջերին ջոկ տեղովի
Կանչեց, բերեց ժողովի`
Թե ինչ անեն, որ կատվեն
Մի հնարքով ազատվեն:
Եկան գյուղի ջոջերը,
Երկար բարակ պոչերը,
Մասնակցեցին խորհրդին,
Մի մուկ խոսեց իր հերթին.
— Լսե’ք, մկնե’ր ցեղակից,
Չունեմ որդի, կողակից,
Ես մի անտեր ծերուկ եմ,
Բայց պատվավոր մի մուկ եմ.
Պակսեց ուժը իմ ոտի,
Պետք է մեռնեմ անոթի…
Սովն է չոքել դռանը,
Ա~խ, մռռանը, մռռանը,
Վեր է ընկել մառանը,
Ինչքան ասես նազ անի,
Ստից սատկի, տազ անի,
Մուկ տեսնելիս վազ անի,
Գլխից բռնի, կախ անի,
Թաթովը տա, խաղ անի,
Ուտի, քեֆը չաղ անի,
Էսպես զուլում ու կրակ,
Դեռ աչքերն էլ ջուխտ ճրագ:
Բայց թե ազնիվ մեր ցեղը
Կորչելու չէ զուր տեղը,
Ցավն էլ ունի իր դեղը…
Ա~յ, բերել եմ ես մի զանգ,

Ծափ, ծլնգոց,
Մեջը զնգոց.
Կատվի վզից մենք կախ տանք,
Որ ինչքան էլ օրորա,
Որ ինչքան էլ շորորա,
Ստից սատկի, տազ անի,
Գալն իմանանք գազանի:
Է’, զանգը ո՞վ կախ անի.  -Ալո, դո’ւ:
— Ալո՞ն տանի:
— Բալո, դո’ւ:
— Բալո՞ն կախե:
— Չալո, դո’ւ:
— Չալոն կա’ղ է:
— Մստո, դո’ւ:
— Մստոն կարճ է:
— Փոստո, դո’ւ:
— Էդ էլ խի՞ղճ է:
— Համբո, դո’ւ:
— Ես տկար եմ
— Չամբո, դո’ւ:
— Ասենք տարա,
Բա որ կատուն գա ինձ վրա՞:
— Բստոն, Խտոն թող մեկից
Բռնեն կատվի քամակից:
— Ի՞նչ է խոսում չոր գանգը,
Լավ է դու տար էդ զանգը,
Էլ ի՛նչ Բտո, ի՛նչ Ֆստան,-
Ճստաց Բստոն ճստճստան:
— Լռի, հանդուգն,
Կոտորվե’ք դուք,
Վախկոտներիդ ես թաղեմ,
Ճա՞ռ ասեմ, թե՞ զանգ կախեմ,-
Գոչեց ջոջը,
Քաշեց պոչը:

Կատվին նամակ գրիր և զգուշացրու թե մկներն  ի՞նչ են որոշել անել:

 Բարև սիրելի կատու, ես լսել եմ , որ մկները որոշել են քո վզից զանգ կախեն, որ հենց դու գնաս իմանան և փախչեն։ Զգուշացիր։

ԽՈԶՆ ՈՒ ԱԳՌԱՎԸ                                                                                           

ԽՈԶՆ ՈՒ ԱԳՌԱՎԸ                                                                                            Աթաբեկ Խնկոյան

Մի դարավոր կաղնու տակ
Խոզը ագահ ու անհագ,
Այնքան կաղին զխտվեց,
Որ ցած ընկավ ու փռվեց:
Զարթնեց քնից ու տակից
Ծառը փորեց արմատից:
Ի՞նչ ես անում, այ անգետ, —
Ագռավն ասաց վերևից: —
Խա՞ղ ես անում ծառի հետ,
Կչորանա արևից:
Չորանում է` չորանա,
Ինձ ի՞նչ օգուտ` զորանա,
Միայն կաղին ունենամ,
Ուտեմ, պառկեմ, գիրանացմ:
Այ ապերախտ կենդանի,
Ով քեզ նման վիզ ունի`
Իր կույր աչքով չի տեսնի,
Որ կաղինը հյութալի
Լոկ այս ծառն է ձեզ տալի, —
Ագռավն ասավ խոզուկին,
Էն կախ գլուխ կուզիկին:

Դարավոր-տարիներ շարունակ դարերով

Ագահ-անկուշտ

Անհագ-չկշտացող

Անգետ-չգիտեցող

Զորանա- Զորությունը ավելանալ

Գիրանամ-չաղանալ

Ապերախտ-երախտամոռ

Կուզիկ-կռացած

Առակից դուրս գրիր այն քառատողը, որտեղ կա՝ չորանա, զորանա, ունենամ, գիրանամ բառերը:

_ Չորանում է` չորանա,
Ինձ ի՞նչ օգուտ` զորանա,
Միայն կաղին ունենամ,
Ուտեմ, պառկեմ, գիրանամ            

Գրի՛ր բառեր որոնք սկսվում են օ և ո տառերով:

­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ոտանավոր, որդան, որ, ոտք, ոզնի, որպեզի, որովետև, օգուտ, օդավակայան, օդ, օթաչու, օրորոց, որդ, որթ։

Նախադասությունը լրացրո՛ւ:

Իմ գնդակը գլորվում է, որովհետև կլոր է:

Ընկերս եկավ մեր տուն, որ դաս անենք:

Թռչունները չվում են տաք երկրներ, որովհետև ձմեռ է:

 

Հետաքրքիր է իմանալ:

Ինչպես է երկրի վրա առաջացել ջուրը

Գիտնականների մի մեծ խումբ կարծում է, որ Երկիր մոլորակը միլիոնավոր տարիներ եղել է առանց ջրի: Հետո, դարձյալ միլոնավոր տարիների ընթացքում մեր մոլորակը տիեզերքից ենթարկվել է բազմաթիվ <<ռմբակոծությունների>>, այսինքն, հազարավոր երկնաքարեր են ընկել մեր մոլորակ: Այդ երկնաքարերը պատված են եղել սառույցով, և, ընկնելով Երկրի վրա, սառույցը հալվել է ու դարձել ջուր: Այս տեսակետն, իհարկե, վերջնական ապացուցված չէ: Գիտնականներն անգամ փորձում են հասնել տիեզերք,  վերցնել երկնաքարերի սառույցի  նմուշն ու դրա բաղադրությունը համեմատել մեր ջրի հետ: Միայն այդ համեմատությունը կարող է վերջնական պատասխան տալ այդ հարցին:

Ագռավն ու աղվեսը

Աթաբեկ Խնկոյան

Բախտի բերմամբ, 
Թե պատահմամբ, 
Մի մեծ ագռավ 
Մի գունդ պանիր 
Դաշտում գտավ, 
Կտուցն առավ, 
Ծառին թռավ։ 
Օ՜, ի՜նչ պանիր, դեղին ոսկի… 
Բայց դեռ չառած համը իսկի, 
Աղվեսն անցավ ծառի մոտով, 
Գերվեց, էրվեց պանրի հոտով։ 
Վազեց գնաց բերնի ջուրը, 
Եվ թուլացան կուռն ու ճուռը, 
Էն ժամանակ իրա ձևին, 
Ծառի տակից, աչքն ագռավին, 
Հեզիկ, նազիկ, Փափկամազիկ, 
Բացեց լեզուն անո՜ւշ, մեղո՜ւշ։ 
Թափե՜ց, չափե՜ց շաքար ու նուշ։ 
Ես քո գերին 
Քո էդ սևիկ 
Վառ աչքերին, 
Նուրբ ծալքերով 
Զույգ թևերին։ 
Մի դու մտիկ, 
Էդպես քթիկ, 
Էդպես ճտիկ, 
Մախմուր ագին, 
Խաս ու ղումաշ, 
Ատլասն հագին։ 
Գիտե՜մ, անշուշտ, իմ քուրիկի 
Ձայնն էլ կըլի հրեշտակի։ 
Երգի, քուրիկ, մի ամաչի, 
Իմ ուզածը մի մեծ բան չի։ 
Թե որ չքնաղ էդ տեսքիդ հետ 
Երգելում էլ եղար վարպետ, 
Օ՜, կդառնաս, իմ մաքրուհի, 
Թռչունների մայր թագուհի։ 
Ագռավ ազին իրեն տված 
Գովեստներից շշմած, ուռած՝ 
Ագռավային 
Բկովը մին 
Որ չկռռա՜ց,  
Շողոքորթը ըռխեց, գնաց։

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Դո՛ւրս գրիր քեզ անծանոթ բառերն ու բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Գերվել- Գերի վերցնել

 Կուռ-ձեռքը

Ճուռ-ոտք

 Մտիկ-նայել

Շողոքորթ-կեղծավոր

  • Նշի՛ր առակի ամենատխուր հատվածը:  Պանիրն ընկավ ծառիցը ցած
  • Բնութագրի՛ր առակի  գլխավոր հերոսներին:

Ագռավը-միամիտ,աղվես-խորամանկ

  • Փորձի՛ր արդարացնել  աղվեսին: Նա սոված էր։
  • Առակը համառոտ պատմի՛ր և նկարի՛ր:

Մի օր ագռավը դաշտից մի կտոր պանիր է գտնում։ Այդ պահին հայտնվում է աղվեսը և նրան սուտ գովեստներ է տալիս։ Ագռավը բերանը բացում է, որ երգի, պանիրը ընկնում է ցած։ Աղվեսը վերցնում և գնում է։

Ագռավն ու աղվեսը

Ագռավն ու աղվեսը

Աթաբեկ Խնկոյան

Բախտի բերմամբ, 
Թե պատահմամբ, 
Մի մեծ ագռավ 
Մի գունդ պանիր 
Դաշտում գտավ, 
Կտուցն առավ, 
Ծառին թռավ։ 
Օ՜, ի՜նչ պանիր, դեղին ոսկի… 
Բայց դեռ չառած համը իսկի, 
Աղվեսն անցավ ծառի մոտով, 
Գերվեց, էրվեց պանրի հոտով։ 
Վազեց գնաց բերնի ջուրը, 
Եվ թուլացան կուռն ու ճուռը, 
Էն ժամանակ իրա ձևին, 
Ծառի տակից, աչքն ագռավին, 
Հեզիկ, նազիկ, Փափկամազիկ, 
Բացեց լեզուն անո՜ւշ, մեղո՜ւշ։ 
Թափե՜ց, չափե՜ց շաքար ու նուշ։ 
Ես քո գերին 
Քո էդ սևիկ 
Վառ աչքերին, 
Նուրբ ծալքերով 
Զույգ թևերին։ 
Մի դու մտիկ, 
Էդպես քթիկ, 
Էդպես ճտիկ, 
Մախմուր ագին, 
Խաս ու ղումաշ, 
Ատլասն հագին։ 
Գիտե՜մ, անշուշտ, իմ քուրիկի 
Ձայնն էլ կըլի հրեշտակի։ 
Երգի, քուրիկ, մի ամաչի, 
Իմ ուզածը մի մեծ բան չի։ 
Թե որ չքնաղ էդ տեսքիդ հետ 
Երգելում էլ եղար վարպետ, 
Օ՜, կդառնաս, իմ մաքրուհի, 
Թռչունների մայր թագուհի։ 
Ագռավ ազին իրեն տված 
Գովեստներից շշմած, ուռած՝ 
Ագռավային 
Բկովը մին 
Որ չկռռա՜ց,  
Շողոքորթը ըռխեց, գնաց։

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Դո՛ւրս գրիր քեզ անծանոթ բառերն ու բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Գերվել- Գերի վերցնել

 Կուռ-ձեռքը

Ճուռ-ոտք

 Մտիկ-նայել

Շողոքորթ-կեղծավոր

  • Նշի՛ր առակի ամենատխուր հատվածը:  Պանիրն ընկավ ծառիցը ցած
  • Բնութագրի՛ր առակի  գլխավոր հերոսներին:

Ագռավը-միամիտ,աղվես-խորամանկ

  • Փորձի՛ր արդարացնել  աղվեսին: Նա սոված էր։
  • Առակը համառոտ պատմի՛ր և նկարի՛ր:

Մի օր ագռավը դաշտից մի կտոր պանիր է գտնում։ Այդ պահին հայտնվում է աղվեսը և նրան սուտ գովեստներ է տալիս։ Ագռավը բերանը բացում է, որ երգի, պանիրը ընկնում է ցած։ Աղվեսը վերցնում և գնում է։

%d bloggers like this: